Ollantaytambo: het enige nog levende Incadorp

Een van de hoogtepunten in de Heilige Vallei is Ollantaytambo. Ollantaytambo wordt omschreven als een nog levende Incastad. De inwoners houden de oude tradities in ere en bewerken bijvoorbeeld hun velden nog met voetploegen. De plaats is vernoemd naar Ollanta, de Incageneraal die verliefd werd op de dochter van de negende Incaleider Pachacútec. Hij moest de stad ontvluchten, maar werd na de dood van Pachacútec weer met haar verenigd. De gebeurtenis staat te boek als de grootste Incaoverwinning op de Spanjaarden, voor de stad in 1537 werd ingenomen. De stad is verdeeld in vele canchas (binnenplaatsen) elk met een eigen ingang.

Ollantaytambo gold als een strategische bescherming voor de ingang van de Urubambavallei en een alternatieve toegang tot de Amazone via de Pantiacollapas. Het was het enige Incabolwerk dat de Spaanse aanvallen met succes heeft doorstaan. Na de mislukte belegering van Cusco in 1536-1537 trok de rebelse Inca Manco zich hier met zijn leger terug, achtervolgd door Hernando Pizarro, ongeveer zeventig ruiters en dertig voetsoldaten. Toen de Spanjaarden Manco en zijn mannen naderden, kwamen ze erachter dat die niet alleen de Rio Patacancha hadden omgelegd waardoor de vallei onder het fort onbegaanbaar was, maar dat verschillende stammen uit de jungle zich bij hen hadden aangesloten en dat ze samen een enorm leger vormden. Na enkele wanhopige pogingen om het bolwerk te bestormen, dropen Pizarro en zijn mannen in het donker af en lieten veel van hun materiaal achter. Maar de Spanjaarden kwamen terug met versterking, en in 1537 trok Manco zich verder terug in de vallei richting Vitcos en Vilcabamba. In 1540 kwam Ollantaytambo in handen van Hernando Pizarro.

Wij hebben een bezoek gebracht aan het fort en dankzij de boeiende verhalen van onze vriendelijke gids kwamen we allerlei interessante dingen te weten over dit bijzondere Incadorp. Als je in het fort omhoog klimt heb je mooi zicht op de stenen terrassen en de indrukwekkende contouren van de klif. Daarboven markeren enorme, rode granietblokken de onvoltooide zonnetempel waar volgens een legende de organen van gemummificeerde Inca’s werden begraven. Een gevaarlijk pad loopt vanaf daar rond de klif naar een groot aantal landbouwterrassen langs de Rio Patacancha. Op de grond zijn nog altijd de contouren van een groot Incaplein te zien, met stenen aquaducten die het water vervoerden. Aan de andere kant van de Rio Patacancha liggen hoog boven het stadje verschillende vervallen gebouwen waarvan aanvankelijk werd gedacht dat het gevangenissen waren, maar die vermoedelijk gebruikt werden als graanschuren. Voor deze gebouwen is een enorm, vrij knorrig gezicht te zien dat in de rots is uitgehouwen. Het is waarschijnlijk een Incabeeld van Wiraccochan, de mythische boodschapper van Viracocha, de belangrijkste schepper-god van Peru. Als je van hier naar het fort van Ollantaytambo kijkt, zie je dat de bergen, rotsen en terrassen het beeld vormen van een moederlama met haar jong.