Op avontuur in Cusco

Qosqo, Cusco of Cuzco, gelegen op 3550 m hoogte, was ooit de hoofdstad van het machtige Inka Rijk en staat sinds 1983 welverdiend op de Wereld Erfgoed Lijst van UNESCO. Volgens een lokale legende werd Cusco voor het eerst gesticht in de twaalfde eeuw door de Inka Manco Cápac.

Voordat de stad in de 16e eeuw door de Spaanse conquistadores werd veroverd, was het de hoofdstad en het culturele en religieuze centrum van het Rijk van de Inca, Tawantinsuyu ("Het land van de vier kwartieren"). De Inca’s gaven de stad de vorm van een poema en ze bouwden vele tempels zoals die voor de zonnegod Inti en de maangodin Quilla. Behalve de hoofdstad was Cuzco voor de Inca’s namelijk ook een heilige stad. Zij meenden dat dit de plek was waarvan de zoon van de zon (Manco Capac) en de dochter van de maan (Mama Ocllo) na een lange zoektocht vanaf het Titicacameer (waar zij door zon en maan op de wereld waren gezet) besloten dat het vruchtbaar genoeg was om er te blijven en waar vervolgens het Rijk van de Inca geboren werd. Vanuit de steden in de omgeving kwamen er dan ook vele mensen op bedevaart. Bijgevolg had de stad een goed ontwikkeld systeem van persoonsregistratie, die het mogelijk maakte voldoende voedsel in voorraad te houden voor de bewoners en de bezoekers.

De legende van Inti Raymi vertelt dat de Inca’s in de weken voorafgaand aan de winter bang waren dat de zon volledig zou verdwijnen, naarmate de dagen korter werden. Om te voorkomen dat de zon volledig zou verdwijnen en om langer warmte en leven aan hun gewassen te kunnen geven, startten de Incas een spectaculaire ceremonie, waarbij ze de Zonnegod smeekten bij hen te blijven. Tijdens deze gelegenheid wordt ook de Sapa Inca (de hoogste leider) opnieuw erkend als de belangrijkste godheid, die de oogsten zal beschermen en de bevolking zal laten leven.

Inti Raymi is het meest bekende festival in Peru en brengt duizenden toeristen uit de hele wereld in Cusco bijeen om de festiviteiten te kunnen bijwonen. De indrukwekkende ceremonie, waarbij de Zonnegod vereerd wordt, zou in de Inca tijd hebben plaatsgevonden op 21 juni, vanuit de angst dat de Zonnegod de bevolking zou verlaten op de dag van de winterwende.

Activiteiten en bezienswaardigheden

Wij hebben vooral veel rondgeslenterd in de nauwe straten van Cusco, in een mooi hostel verbleven, gave restaurants gevonden (waaronder Crêperie La Bo’M en een veganistisch restaurant waar we meerdere keren naar terug zijn gekeerd) en de cultuur en sfeer van deze gave stad in ons opgenomen. Als je je ogen en oren openhoudt dan kom je zoveel bijzondere dingen tegen. Zo is het de normaalste zaak van de wereld om dames in traditionele klederdracht te zien rondlopen met lama’s of alpaca’s aan hun hand; zo nemen ze ook gerust hun trouwe metgezel mee in de taxi! Er heerst een speciale vibe in deze stad, de historie en glorie van het oude Incarijk is nog voelbaar en zichtbaar. Peruanen zijn erg trots op hun rijke verleden, cultuur, kleding, voedsel en muziek en ik geef ze helemaal gelijk! Als je in bepaalde wijken komt en zijstraatjes inloopt kom je soms bijzondere hotels, gebouwen of winkeltjes tegen.

Nog zoiets: wij kwamen ook regelmatig bordjes tegen waarbij je ayahuasca ceremonies kon bijwonen. Ayahuasca is sinds 2010 wereldwijd steeds populairder geworden. Deze groei komt met risico’s en commercialisering. Traditioneel gezien moeten de mensen die met ayahuasca werken (sjamaan of curandero) een lange opleiding volgen om met deze hallucinogene drug te kunnen werken. De begeleider heeft veel verantwoordelijkheid omdat er er bij een groepsceremonie veel naar boven kan komen bij de deelnemers. De grote vraag is of de kwaliteit overal even goed is, wij werden in ieder geval gewaarschuwd voor charlatans…

Verder kwamen we in een museum in Cusco iets heel aparts tegen (waar we helaas geen foto’s van mochten nemen). In de late 1920’ies vond de Peruviaanse archeoloog Julio Tello honderden kegelvormige schedels in het Paracas gebied in Peru. Deze unieke vorm van hun schedels heeft voor veel speculatie gezorgd over hun herkomst, waaronder vele claims dat het van buitenaardse afkomst moet zijn geweest. Andere onderzoekers/archeologen zeggen dat de oogopeningen normaal zijn en menselijk en dat de vorm van de schedel is veroorzaakt door schedelvervorming. Gedurende de eerste jaren van een mensenleven werd dit ingebonden met doeken, banden of andere middelen om deze vorm te bereiken. Blijkbaar hebben sommige volkeren aan de zuidkust van Peru dit voor duizenden jaren gedaan. Het is een vorm van culturele aanpassing van het lichaam dat verschillende dingen kan markeren; het kan iemands identiteit kan aangeven, een rituele passage of een beroep. Het was in ieder geval een heel gek gezicht om te zien.

Verder hebben we uiteraard ook weer de markt bezocht met versproducten, dit is altijd weer een belevenis!